Staś Tarkowski to zaledwie czternastoletni Polak i jednocześnie główny bohater powieści Henryka Sienkiewicza, której tytuł brzmi „W pustyni i w puszczy”. Przyszedł na świat i wychował się nie w Polsce, ale „w Port-Saidzie, nad kanałem, wskutek czego (…) nazywali go »dzieckiem pustyni«”.
Jego ojcem był inżynier pracujący przy pracach konserwacyjnych na Kanałem Sueskim, matką zaś Francuzka, która zmarła przy jego narodzinach. Od kołyski chłopiec towarzyszył swojemu ojcu w jego wyprawach po Afryce, związanych z pracą. To od wychowującego go samodzielnie rodzica Staś nauczył się życia i miłości do daleko położonej ojczyzny. Z tego podrostka był zdolny uczeń, który już za młodu zdołał nauczyć się kilku języków obcych, w tym polskiego. Pan Tarkowski – Polak uczestniczył niegdyś w powstawaniu styczniowym i wpoił synowi istotne w życiu wartości. Młody przekonywał, iż jest zdecydowany podążyć jego śladami, jeżeli tylko okaże się to potrzebne. Niezależnie od jakichkolwiek wątpliwości pragnął, iżby jego tata miał powody do bycia z niego dumnym. Toteż nigdy nie zapomniał swojego pochodzenia i odznaczał się wyjątkowym patriotyzmem.
Wyróżniała go także umiejętność łatwego nawiązywania kontaktów z innymi ludźmi, pewnością siebie. Znał wszystkich współpracowników dorosłego Tarkowskiego i chętnie dyskutował z robotnikami, niezależnie czy to byli Nubijczycy, czy Arabowie, czy Murzyni z dolnej części Sudanu. Doskonale też znał okolice i chętnie poznawał nowe tereny. Niczym woda wsiąka w gąbkę, tak on chłonął wszelkie informacje.
Ten świetny pływak odziedziczył również zadufanie. Jako że był z niego chłopiec nadzwyczaj rozwinięty jak na swój wiek, lubił przechwalać się przy Nel, że jest od niej starszy. Porównywał się wręcz do dojrzałego mężczyzny. Życie na łonie natury, afrykański klimat i zamiłowanie do sportów, podróży wpłynęło znacznie na jego siłę i tężyznę. Silniejszy, sprawniejszy i wyższy od równolatków zdumiewał innych celnym strzelaniem i wytrzymałością. W gąszczu talentów i całokształtowi jego postaci, można wyznaczyć mu chełpliwość względem małej pannicy, a nawet przypisać ją jego młodości. Swoją drogą miało to też dobre strony, gdyż dzięki temu nie załamywał się w trudnych chwilach, tylko poszukiwał wyjścia z opałów.
Wszystko to sprawiło, iż w czasie próby okazał się odpowiedzialny, odważny i konsekwentny w dążeniu do celu. Mądrze sprawował opiekę nad Nel, przewodniczył w pieszej drodze po Afryce. Nie miał wątpliwości, kim jest i jakiej wiary. Zabicie Beduinów wywołało w nim silne wyrzuty sumienia. Dzięki jego dobru i inteligencji oraz pomysłowości uwolniono Kinga, pusty pień przeobrażono w lokal mieszkalny, a wiatr wykorzystywano do puszczenia latawców – sygnału dla poszukujących ich dorosłych. Nie przetrwałby podróży, nie byłby dla dziewczynki ostoją, gdyby nie jego wiara w możność osiągnięcia wszystkiego.
Pasja do polowań, znajomość francuskiego, arabskiego czy ki-swahih, szybkie dostosowywanie się do nowych warunków, troskliwość wobec słabych, gotowość do największego poświęcenia w dobrej sprawie – to wszystko cechuje nie tylko Stasia, ale prawdziwego mężczyznę. Marzył o bohaterskich czynach, niesztampowych przygodach i takowe czynił, doświadczał. Nie zmieni tego nawet to, iż długotrwała wędrówka zmieniła jego wygląd, gdyż głodował i harował. Choć schudł, zmizerniał, to pozostał uczuciowym człowiekiem, który dodatkowo z zarozumiałego, przechwalającego się chłopca stał się dojrzałym i pokornym młodym mężczyzną.
Dzięki tej nieplanowanej wyprawie Staś udowodnił, iż mimo swego młodego wieku można być szlachetną, ceniącą przyjaźń i chrześcijańską osobą. Z pewnością to jest – jak napisali: kapitan Glen, doktor Clary w telegramie do ojców dzieci – bohater, a na pewno wspaniały wzór do naśladowania. Daje on nadzieję tym, którzy już ją tracą w dotarciu do spełnienia marzeń. Dzięki jego postawie wiemy, że nie warto poddawać się; dopóty istnieje szansa na powodzenie, choćby mała, dopóki należy podążać dalej.
Staś Tarkowski – wymieniamy jego podstawowe cechy!
Plik PDF do druku → kliknij