W czasie odrodzenia interesowano się średniowieczem. Docierały do ludzi pewne wartości epoki poprzedniej. Utrwalały się w ich świadomości gatunki literackie. Jednak to nie średniowiecze najbardziej fascynowało ludzi tamtych czasów.
Oczywiście intencjonalność epoki odrodzenia była znacznie wyższa od średniowiecznej. I mimo awersji, a nawet bagatelizowania wieków średnich, doprowadziło to w szeregu przypadków do twórczych, średniowiecznych typów wypowiedzi literackiej.
Kumulowano wszelkie wartości, które otrzymano w spadku po poprzednikach. Składowane zbiory tworzyły tzw. sumę spadkową. Mrowie zjawisk oraz przeświadczeń renesansowych jest poświadczeniem atencji, a wręcz zachwytu poprzednimi czasami, upowszechniania tego, co było na uniwersytetach poprzez przyjmowanie całej spuścizny naukowej np. prawa, matematyki, medycyny. I tak właśnie wszechstronny geniusz i wynalazca – Leonardo da Vinci korzystał, chociażby w swoich badaniach, bardziej z wyznaczników uczonych średniowiecznych niż starożytnych.
Renesans jednak jako autorytet traktował antyk. Można śmiało rzec, iż czasy starożytne jako jedyne miały tak wielki wpływ na odrodzenie. Kultura antyczna stanowiła najcenniejsze źródło wiedzy o świecie, była nauczycielem mądrości, wskaźnikiem estetycznym.
Literatura Greków i Rzymian uznana została za nieprześcigniony model literacki. To właśnie w starożytności odnajdowano myśl, iż człowiek i jego rozum to sprawa najistotniejsza, a najwyższym wzorem piękna jest krasa ciała ludzkiego. Natomiast poznawanie namiętności i obowiązków ludzkich stało się najważniejszym zadaniem. Podziwiane były siły psychiczne człowieka: talent, zdolności, rozum.
Ideałem był człowiek wszechstronny, choćby wspomniany już Leonardo da Vinci. Ideałem była kobieta, uważano ją bowiem za duchową przewodniczkę w drodze do doskonalenia wewnętrznego. Tym samym przekreślano średniowieczną ideę śmierci. Zejście z tego świata uznawano za ostateczny kres życia jednostki. I choć odrodzenie nie „odkryło” antyku, to ludzie z epoki renesansowej posiadali większą i bardziej poukładaną wiedzę niż ludzie średniowiecza.
Za panowania odrodzenia przyczyniono się do nadania zabytkom nowego, właściwego sensu. Ani chybi, w dużym stopniu spowodowało to renesansowe „odkrycie” starożytności polegające na „wskrzeszaniu jego duszy”. Inaczej ujmując, próbowano pojąć tamten czas, ująć go jako sensowny całokształt, w którym każda część miała wyznaczoną rolę i miejsce. Wszystko to sprzyjało poznaniu świata wiedzy i kultury średniowiecznej i to pomimo pewnych ambarasów, albowiem należy pamiętać, iż w czasie odrodzenia miało miejsce sporo historycznych zdarzeń, np. jednoczenie się państw takich jak Francja, Szwajcaria, czy Hiszpania.