Henryk Sienkiewicz przy użyciu pióra podkreślił znaczącą funkcję literatury w kształceniu tożsamości narodowej wśród ludzi. Zresztą, to właśnie za jej sprawą lwia część rodaków przeżyła na emigracji, do końca pozostając Polakami.
W „Latarniku” taką twórczością literacką było dzieło romantycznego poety – Adama Mickiewicza. Dla zrezygnowanego już uchodźca czytanie „Pana Tadeusza” stanowiło moment przełomowy. To w tej scenie prozaik upatrzył sobie właściwy moment na przypomnienie bohaterowi jego relacji łączących go z ziemią ojczystą. Najbardziej jednak o roli polskiego słowa w życiu człowieka świadczyć może przyciskanie tej epopei do piersi byłego latarnika. To dzięki niej znowu powrócił na polskie ziemie, przynajmniej swoim sercem.
Moim skromnym zdaniem autor pisząc omawianą nowelę, jednocześnie tworzył indywidualny i kuriozalny monument ku pamięci naszego liryka. Najprawdopodobniej chciał tym nie tylko podziękować za „Pana Tadeusza”, ale również zaznaczyć, jak ważnym utworem jest dla każdego Polaka mickiewiczowskie dzieło. Powinno nas to skłonić do czytania jego treści i to bez względu na wiek. Całkowicie się zgadzam z opinią Henryka Sienkiewicza, gdyż ten utwór poetycki, jak inne dzieła Adama, przechowują bogate opisy natury i ujawniają historię naszego kraju.