Przemówienie to zwykle forma wypowiedzi mówiona, acz przygotowując się do niej, używamy – pisemnej. Możemy napisać całość przemówienia albo zarys, albo tylko narysować schemat. Przemówienia są: okolicznościowe, przedstawiające daną informację (np. sprawozdawcze), doradcze, sądowe, a nawet takie wyrażające naganę i pochwałę.
Aby być dobrym autorem przemówienia, należy przygotować się od strony merytorycznej i zadbać o właściwy język ciała, mimikę twarzy i ton głosu. To wszystko ma zaciekawić, a nie zanudzić słuchaczy.
Ważne też, aby nasze przemówienie było zrozumiałe dla wszystkich, nie tylko dla nas samych.
Rady:
-
Ułóż relacje bezpośrednie ze słuchaczami. Uśmiechnij się do nich, przez chwilę wymień z nimi spojrzenia i nim zaczniesz przemawiać, przez około 7 sekund trzymaj ich w niepewności poprzez milczenie. Racjonalne dowody nie powodują zaufania, a takie emocje – nie tylko ufność, ale także ciekawość.
-
Gdy będziesz pisał tekst przemówienia, po każdym zdaniu zadawaj sobie pytanie, czy coś mogłoby lepiej brzmieć w ostatnio napisanych zwrotach. Pomyśl, czy coś nie da się skrócić. Zamiast pisać: „Bohater wybrał życie w więzieniu niż przebywanie dzień w dzień wśród wrogów ojczyzny” można ująć to krócej: „Bohater wolał mury więzienne niż żyć z wrogami ojczyzny”.
-
Można przykuć uwagę innych poprzez zastosowanie silnie brzmiących wyrazów, czyli krótkich, acz szybkich, obrazowych i trafiających w sens przekazu. Miast napisać: „Kot powywracał półki w pokoju pani i zrzucił książki z mebli, a gdy to zrobił, usiadł sobie spokojnie w kącie”, można napisać: „Kociak zdewastował pokój pani, po czym zachowywał się, jakby nic się nie stało”.
-
Pamiętaj, że im mniej napiszesz, tym ludzie będą w stanie więcej zapamiętać na dłuższy czas. Nie zaśmiecaj przemówienia tylko własnymi sprawami. Mów o tym, o czym odbiorcy jeszcze nie słyszeli. Wyjątkiem jest, gdy masz napisać co najmniej ileś stron przemówienia lub gdy skrócenie okazałoby się rezygnacją z przekazania istotnych wiadomości.
-
Każde zdanie oraz ustęp musi wprowadzać coś nowego. Oczywiście powtarzanie niektórych zwrotów jest potrzebne, ale tylko tych najbardziej potrzebnych. Inaczej słuchacze stwierdzą, że już nic więcej nie masz istotnego do przekazania. Nie odbiegaj od tematu takimi zwrotami, jak: „Jeżeli ktoś nie rozumie, to jeszcze powiem…”. W ten sposób nie tylko przestajesz się trzymać tematu, ale także obrażasz odbiorców, dając im sygnał, że ktoś z nich może być ułomny intelektualnie. Każde zdanie powiąż z następnym tak, aby próba ich oddzielenia spowodowała niezrozumienie tekstu. Podobnie zrób z paragrafami.
-
Płynna wypowiedź to dobra wypowiedź, gdyż lepiej się ją nie tylko czyta, ale prezentuje. Ćwicząc, czytaj tekst na głos i rozważ, czy czasem nie trudno ci jest przeczytać pewne fragmenty, a jeśli tak – popraw je. Pomyśl, gdzie powinny mieć miejsce krótkie (by wziąć wdech), a gdzie dłuższe przerwy (aby ponownie wzbudzić zainteresowanie). Z wyjątkiem pierwszej dłuższej przerwy przed przemówieniem, powinny mieć jeszcze miejsce dwie, obie najlepiej przed akapitami.
-
Spraw, aby słuchający cię ludzie wyobrazili sobie to, o czym mówisz. Nie chodzi tu tylko o to, aby zrozumieli. Jeśli opowiadasz o uwięzionym i cierpiącym Prometeuszu spraw, aby słuchacze zobaczyli pejzaż gór, a przed nimi mitycznego bohatera i to, co się z nim dzieje. Myśląc o dziele Gustave’a Moreau, Prometeusza możesz zobrazować tak: „Nie trzeba wspominać, że takie cierpienie niektórych oderwałoby od rozmyślań, a jego zmuszało do medytacji. Najwidoczniej myślami był za górami, za lasami, wśród tych, których sobie ukochał”. W kwestii kolorów nie używaj podstawowych nazw kolorów, czyli zamiast mówić o kolorze niebieskim powiedz o „kolorze firmamentu”, a „zielony” zastąp słowem „trawiasty”.
-
Możemy kilka razy powtórzyć końcówkę zdania na początku nowego, np. „Jeżeli byłbym Prometeuszem, aby przetrwać, musiałbym być silny. Jeśli potrzebowałbym być silny, musiałbym ćwiczyć. Jeśli bym ćwiczył, musiałbym być konsekwentny i odważny. A gdybym był odważny i konsekwentny, to bym miał tyle siły w sobie, że potrafiłbym przeżyć cierpienie. Wtedy właśnie byłbym Prometeuszem”.
-
Stosując powtórki początkowej części zdania, jak np. „Nie mógł się odwiązać. Nie mógł nakłonić sępa do odwrotu. Nie mógł przekazać ludziom, gdzie jest. Nie mógł wrócić do ludzi. Nie mógł powiedzieć «nie» Zeusowi.” wzbudzamy zainteresowanie.
-
Użyj przeciwieństwa, np. „Gdy wróg ludzi szczęśliwie panował na Olimpii, ich przyjaciel przeżywał katusze”.
Słownik – Niezbędnik:
Słownictwo potrzebne do przygotowania przemówienia
-
Drodzy zebrani![] Szanowny Panie Dyrektorze[] Drodzy koledzy i Drogie koleżanki[] Panie i Panowie[] Wysoki sądzie,
-
Mówię tak, gdyż[] wydaje się, że[] oczywiście[] jasne, że[] nie muszę wspominać o[] teraz[] wtenczas[] przedtem[] później[] kiedy,
-
Widzimy[] dostrzegamy[] wszyscy wiemy, że[] nie chcemy nawet myśleć.
Ćwiczenia:
-
Ułóż przemówienie na temat szkodliwości reklamy w sieci.
-
Wciel się w prokuratora oskarżającego Skawińskiego z „Latarnika” o narażenie ludzi przebywających na morzu na utratę życia.
-
Wciel się w nauczyciela i przygotuj 3-minutowe przemówienie, które masz wygłosić na zebraniu z rodzicami. Przedstaw w nim problem niewłaściwego zachowania się dzieci podczas przerw i zaproponuj sposoby jego rozwiązania.
-
Twoim zadaniem jest wykoncypować mowę bałwochwalczą na cześć starego pióra.
-
Przygotuj 2-minutową mowę pochwalną na konkurs pt. „Najlepszy dar natury”.