Układ treści zawartej w utworze pt. „Szkice węglem”

Ekspozycja:
    Ukazanie sytuacji oraz głównych bohaterów zamieszkujących wieś o nazwie Barania Głowa. Władzę w niej sprawuje elita wiejska, czyli wójt i ławnicy, którzy nie obejdą się bez pisarza gminnego. Samorząd wydaje się darzyć szacunkiem pana Zołzikiewicza, gdyż bez niego to jak bez prawej ręki. To on efektywnie działa na ich rzecz u wyższej władzy, choćby powiatowej.
    Wójt gminy – Franciszek Burak wraz z ławnikami trzymają się prawa „nieinterwencji”, którą wprowadził car na ziemie polskie, dzięki czemu – mimo uwolnienia chłopów od pańszczyzny – ma nad nimi niebotyczną władzę.
    Pisarz Zołzikiewicz to urzędnik, którego obawiają się i chłopi, i szlachta, ponieważ wie o nich wiele, w tym na dowody na ich udział w powstaniu. Już w trakcie zrywu Polaków donosił na nich władzom carskim i właśnie to przyczyniło się do otrzymania przezeń piastowanego teraz stanowiska. Zatem nikt z powiatu osłowickiego nie może czuć się pewnie. Zresztą nie jest to człowiek, którego warto byłoby wziąć za wzór cnót. Jako donosiciel i urzędnik przyjmujący korzyści finansowe za załatwianie szlachcie interesujących ją spraw, które wchodzą w konflikt z biznesem gminy, nie jest najlepszym przykładem nawet dla dzisiejszych ludzi u władzy.
    Niedouczony, choć w jego mniemaniu jest osobą z wykształceniem, nieudolnie stara się żyć jak ludzie z wyższych warstw społecznych, z którymi ma często do czynienia. Najprawdopodobniej czyni tak ze względu na uczucie, jakim darzy córkę dziedzica. Mimo tego, że jest w stanie kogoś kochać, postępuje niecnie z chłopstwem. Nikczemnik gardzi chłopami i wyśmiewa się z ich ciemnoty – spowodowanej przecież nie przez nich samych, ale przez ich gorszą pozycję w społeczeństwie – a sam czytuje romanse brukowe, choć może sięgać po ambitniejsze publikacje. Podstępnie zachowuje się wobec słabszych i kobiet, szczególnie wobec pani Rzepowej – opierającej się jego amorom – i jej rodziny.
    Sytuacją wyjściową w tym utworze jest kwestia poboru mężczyzn z baraniogłowskiej wsi, którzy zostali wybrani poprzez losowanie.
Zawiązanie akcji:
Odrzucony epuzer i niefortunna jego przygoda w zagrodzie Rzepów z udziałem psa powodem chęci zemsty. Pan pisarz tworzy knowanie, których celem jest jego przyjemność i satysfakcja.
Rozwój akcji:
1. Machinacja Zołzikiewicza, spicie Rzepy i wymuszenie podpisu.
2. Rozpacz chłopa po wytrzeźwieniu i poddanie się ukazanej mu przez innych rzeczywistości.
3. Brak jakiejkolwiek pomocy dla Rzepów.
4. Pani Marysia – kochająca męża – zdana na łaskę pana pisarza.
Nagłe rozwiązanie:
Pani Maria przyznaje się małżonkowi ze swojego czynu – z którego nie czerpała przyjemności, lecz wykonała dlań – a ten ją drastycznie zabija i podpala dwór.
Pointa:
Epilog głosi, iż Rzepy nie wzięliby do wojska, albowiem ugoda spisana w karczmie nie wystarczyła, iżby ojciec rocznego dziecka został powołany do służby w miejsce kogoś innego. „Ale widzicie, chłopi się na takich rzeczach nie znają”, a postawa „nieinterwencji” tylko przeszkodziła, by dziedzic wstawił się za potrzebującą pomocy chłopską rodzinę.