Patriotą był obywatel, który żył zgodnie z prawem polskim i spełniał swoje powinności wobec ojczyzny. Polska była dlań istotniejsza niż jego własne dobro. Nie żałował więc swoich starań dla rodaków i polepszenia bytu dla ogółu. Zawsze stawał w obronie kraju. Do takiego ideału krajana nawiązywali: Piotr Skarga, A. Frycz Modrzewski czy J. Kochanowski.
Wiek XVI to „złoty wiek” dla sztuki, kultury i piśmiennictwa polskiego, rozwoju gospodarki, struktur ustrojowych i społecznych, świadomości oraz ideologii.
Odrodzenie włoskie to czas niezwykłych osiągnięć i w malarstwie, i w rzeźbie, i w architekturze. Zwyczaj artystyczny renesansu cechował zarówno spokój i harmonia, jak i umiar, prostota i proporcja.
Skutkiem dynamicznego postępu prasy było powstanie nowego zawodu, który istnieje do dzisiaj – dziennikarza. Rzecz jasna wówczas nie było tylu szkół dziennikarskich. Jak więc można było zostać dziennikarzem? Praktyka czyniła mistrza. Ten sposób sprawdzał się znakomicie.
Wedle etymologicznego znaczenia terminu „odrodzenie” wynika, iż epoka, która nosi tę nazwę reaktywuje ideały niegdyś powszechne, później jednak zapomnianych. I tak też się stało, albowiem wyrażała ona zamysł kierowania się ku temu, co miało miejsce w czasach antycznych, a równocześnie nabierała dystansu do kultury średniowiecza.
W Polsce już pod koniec XV stulecia pojawiły się pierwsze symptomy nowej epoki. Zwiastuny te to przede wszystkim zainteresowania literaturą i kulturą starożytną.
Program humanistyczny miał wysokie wymagania, więc nie wszyscy mogli je spełnić. Podczas zapoznawania się z renesansowymi dziełami łatwo spostrzec niektóre ich właściwości i bliskość ich autorów do pewnych nurtów, tradycji.
Reformacja to prąd społeczno-religijny, świadczący o odwadze odrodzenia. Powstał on na podstawie innej niż katolickiej Biblii. Nie cofano się nawet przed kontestacją artykułów wiary, dogmatów religijnych. Atakowano więc Kościoły, które należały do rządzących światem. Miały one olbrzymie majątki i należały do władców. Bunt przeciwko nim pociągnął powstania mieszczan przeciwko bogatym, np. w Czechach.
