Menu Zamknij

Czas i miejsce akcji w dziele pt. „W pustyni i w puszczy” Henryka Sienkiewicza

 

 

   Wydarzenia przedstawione przez Henryka Sienkiewicza w powieści o Stasi i Nel rozgrywają się u schyłku XIX wieku, w latach 1884-1885. Bohaterowie ci przeżywają swoje przygody na północno-wschodnich terenach Czarnego Kontynentu.

 

 

   Akcja rozpoczyna się w mieście Port Said, w którym pomieszkuje Staś i Nel. Ojcowie obojga – inżynierowie są zatrudniani przy budowie Kanału Sueskiego. Chociaż żadne daty w utworze nie padają, biorąc pod uwagę tło historyczne, można sądzić, iż początek fabuły to świąteczny czas 1884 roku, a podróż dzieci zaczyna się po święcie Trzech Króli (po 6 stycznia) w 1885 roku i trwa niecały rok (kilka miesięcy). Poniektórzy jednak, zwłaszcza w Polsce, stanowczo mówili, iż akcja tego dzieła toczy się na początku nie lat osiemdziesiątych, a siedemdziesiątych (w latach 1873-1874). Dlaczego? Za czasów minionego ustroju politycznego większość była przekonana, iż skierowany przeciw Egiptowi wybuch powstania miał miejsce w 1873 roku. Jednakowoż od 1882 roku, kiedy to Brytyjczycy dokonywali najazdu na Egipt, zajęte były okolice Kanału Sueskiego, gdzie przeprowadzano różne prace, w tym budowlane i remontowe. Biorąc ten fakt pod uwagę, można przypuszczać, iż opisywane przygody miały miejsce dopiero w latach osiemdziesiątych, gdy Anglicy sprawowali kontrolę nad budową, utrzymaniem tegoż obiektu i nad Egiptem.

 

   Polska wówczas pozostawała pod zaborami. Ojciec Stasia brał udział w powstaniu styczniowym i przez to był zmuszony uciekać z kraju. Przywódcy państw europejskich nie myśleli, by pomagać Polsce, gdyż podbijali tereny Czarnego Lądu. Tymi krajami były: Francja, Niemcy, Wielka Brytania, Włochy, Belgia oraz Portugalia. Tworzyły wtenczas kolonie w Afryce i zaprowadziły swoje porządki polityczne i gospodarcze. Powstanie mahdystów, które faktycznie trwało od 1881 do 1899 roku nie tylko było wymierzone przeciwko egipskiemu rządowi, ale i angielskim kolonistom. Jego przywódcą był Mohammed Ahmed znany jako Mahdi, co oznaczało mesjasza – wysłańca Allacha. Odnosił on wiele zwycięstw, a w 1883 roku rozbił egipską armię, na której czele stał generał Hicks. Pierwszego miesiąca 1885 roku udało się mu zająć Chartum – miasto, w którym poległ angielski generał Gordon.

 

 

   W tym właśnie czasie dwie młode postacie sienkiewiczowskiej książki doświadczały różnych niebezpieczeństw, w końcu ich porwanie ze współczesnymi im wydarzeniami polityczno-gospodarczymi na afrykańskim kontynencie ma wiele wspólnego, a wręcz te sprawy są ze sobą ściśle powiązane. Sumując, czas przypadków dominujących kreacji Sienkiewicza następuje w chwili zabicia przez chłopca lwa i uwolnienia się z rąk kidnaperów, a kończy się w momencie uratowania ich przez doktora Clary’ego i kapitana Glena. Nie da się dokładnie określić liczbę dni pełnych zmagań nieletnich, lecz wiemy, iż kłopoty dzieci kończą się w 1885 roku. My – czytelnicy dowiadujemy się również, jak potoczyło się późniejsze życie tej pary, fabuła bowiem tak naprawdę zamyka się w 1895 roku. Spotkanie się młodych z rodzicami nie kończy opowieści; dzięki relacji narratora wiemy, że dziesięć lat później syn inżyniera Tarkowskiego bierze ślub ze swoją towarzyszką. Wspólnie z ojcem Stanisława zamieszkali w Polsce, a ponadto odkrywamy, że wyruszyli do Egiptu – tak jakby przez to upamiętniali dawne wydarzenia – śladami swojej podróży, którą odbyli przed laty.

 

Translate »