Data wydania cyklu 14 utworów Mickiewicza, rok 1822, to także rozpoczęcie nowej epoki w Polsce. Dlaczego?
„Ballady i romanse” naszego wieszcza i wprowadzenie do romantyzmu to w pewnym sensie pojęcia synonimiczne, albowiem dzieła te są praktycznym zrealizowaniem teorii romantyków. To właśnie i te ballady, i te romanse ukazują piękno oraz ideały wyznawane przez romantyczne umysły. W dodatku są przeczeniem klasycznej wizji świata. Zaprzeczają zarzutom ludzi odrodzenia.
Mickiewiczowskie ballady pozostają oddane poetyce romantycznej, gdyż odstają od przyjętych reguł, norm zaakceptowanych przez odchodzącą już epokę. Wedle gustu klasyków zbiór tegoż skryby pozbawiony był dobrego smaku.
Oczywiście sam gatunek, którym jest ballada, nie należy do literatury odrodzenia. Ten epicko-liryczny typ utworu wywodzi się z poezji ludowej. Tak naprawdę dopiero w romantyzmie jest popularny. Duża w tym zasługa naszego poety. Nie da się też ukryć, iż fabuła tych krótkich tworów ma swoje pochodzenie w źródłach ludowych. Postaciami występującymi w balladach są zjawy, duchy, diabły, rusałki, czyli istoty w żadnym razie nie zwykłe. Zdarzenia również należą do tych nadzwyczajnych, paranormalnych.
Oprócz fantastyki dziełom tym towarzyszy atmosfera tajemniczości, nastrój grozy. W trakcie zapoznawania się z balladami Adama Mickiewicza, poznajemy spojrzenie zwykłych ludzi, w tym ich prawo i umiłowanie sprawiedliwości.