Głównym i tytułowym bohaterem książki jest drewniany pajacyk – Pinokio. Postaciami drugoplanowymi są jego rodzice, czyli Wróżka i Dżeppetto.
Nie tak dokładnie określony został czas akcji, albowiem utwór rozpoczyna się od słów: „Był sobie raz…”, sugeruje nam, iż mamy do czynienia z bajką. Podobnie sprawa ma się z miejscem akcji, gdyż pełno jest w „Pinokiu” nieistniejących faktycznie miasteczek i krain takich jak Kraina Głuptasów. Bohaterów tegoż dzieła można podzielić na tych o dobrym charakterze i na tych o złym. Przykładem pozytywnego usposobienia są rodzice głównej postaci, negatywnego zaś Kot czy Lis. Skryba stworzył zdarzenia nieprawdopodobne i takie, które mogą mieć miejsce w rzeczywistym świecie. Te pierwsze wydarzenia to zmiana pajacyka w osła czy chłopca. Przykładem drugiego – wystruganie pajacyka. Jak prawie każda baśń i ta kończy się szczęśliwie, ponieważ pajac przemienił się w człowieka. Poza tym z tekstu płynie pewna nauka dla dzieci. „Pinokio” uświadamia młodym, iż należy być pracowitym, acz posłusznym i kochającym dzieckiem, inaczej bowiem można skończyć bardzo źle.
Podsumowując temat, bohaterowie bywają w baśniowym świecie, czyli w miejscu, w którym choć wszystko może się zdarzyć, to zawsze zwycięża to, co dobre.