Data wydania cyklu 14 utworów Mickiewicza, rok 1822, to także rozpoczęcie nowej epoki w Polsce. Dlaczego?
„Ballady i romanse” to mickiewiczowski łańcuch czternastu utworów napisanych po mistrzowsku.
W przestworzach mickiewiczowskich „Ballad i romansów” brak jest jakichkolwiek podziałów. Wszystko jest sobie równe.
Ballada to gatunek wyrosły z poezji ludowej. Jak więc łatwo się domyślić, pełna jest wątków związanych z gminem, jego wierzeniami, legendami i opowiadaniami.
Romantycy zrezygnowali z klasycznej, czyli wyszukanej literatury. Zainteresowali się zaś żywą twórczością ludów. Olśniewała ich nie tylko prostota, ale także fantastyka. Urzekali się ludową skłonnością do sprawiedliwości i tego, co proste oraz chęcią spoglądania na świat w mało skomplikowany sposób, acz piękny.
Romantyczny poeta utożsamiał się ze zwykłymi ludźmi. Do tego inspirował się ich dorobkiem i korzystał z ludowego pojmowania wartości.
Pisarz, który nawiązuje swoją twórczością do ludowych wierzeń i podań, ukazuje całkiem innowacyjne spojrzenie na świat i nową metodę poznawczą tego, co nas otacza.
Adam Mickiewicz swój patriotyzm wyrażał za pomocą papieru i pióra. Nic dziwnego, że jego twórczość nie była obca Polakom żyjącym w drugiej połowie XIX wieku. To właśnie o jego dziełach wspominali inni pisarze. Jednymi z wielu byli: Henryk Sienkiewicz, Stefan Żeromski.
Nie da się ukryć, że ta tragiczna mickiewiczowska kreacja znacznie wpłynęła na myślenie ludzkie w XIX wieku. Nie liczyła się ona ani z prawami ludzkimi, ani z boskimi. Niektórych czarowała, a niektórym dowodziła o człowieczym popłochu.
Adam Mickiewicz to bezspornie poeta romantyzmu. Nic przeto niespotykanego, iż właściwie z duchem tej epoki zasięgał inspiracje do własnych utworów z opowiastek, wierzeń ludowych i legend. Z biografii literata wynika, że swoje młode lata spędził na Litwie, gdzie zainteresował go folklor ludu zarówno tego litewskiego, jak i na Białorusi. Bez wątpienia urzekał się światem niewidocznym dla oczu, fantastyką. Nie przechodził z obojętnością wobec mądrości i myśli zacnych zawartych w tychże podaniach, opowieściach.