Zazwyczaj baśnie mają w sobie pewien morał. W przypadku „Pinokia” jest to spora liczba nauk, które odgrywają jedną z najistotniejszych ról. Kto przestrzega Pinokia i próbuje nakierować głównego bohatera na właściwą drogę? Gdy zło go kusiło, dobrze radzili mu: Wróżka, Dżeppetto, Gadający Świerszcz. Dlaczego właśnie oni? Kto bowiem, jak nie najbliżsi, kochałby go mocniej i chciałby dlań najlepiej? To ci, którzy go kochają, mają prawo udzielać rad.
Pinokio to wystrugana przez Dżeppetto drewniana kukła. Miała pomagać swojemu ojcu w utrzymaniu domu.
Głównym i tytułowym bohaterem książki jest drewniany pajacyk – Pinokio. Postaciami drugoplanowymi są jego rodzice, czyli Wróżka i Dżeppetto.
Wróżka o błękitnych włosach mieszkająca w pobliżu od przeszło tysiąca lat. Jak sam wyraz „wróżka” wskazuje, postać ta miała nadzwyczajny dar, gdyż potrafiła czarować.
Podarowane gadające drewno.
Narodziny pajacyka.
Pinokio zamiast w szkole – w Teatrze Marionetek.
Kot i Lis na drodze kukiełki.
Napad łupieżców na Pinokia.
Baśń to utwór narracyjny, a w nim nie tylko postaci, ale i miejsca oraz zdarzenia zarówno prawdopodobne, jak i fantastyczne. Akcja baśni ma miejsce w nieokreślonym czasie i miejscu bądź w miejscach, które tak naprawdę nie istnieją. Bohaterowie zaś zwykle żyją na pograniczu świata rzeczywistego i nierealnego. Do tego każda baśń ma pewien morał.
Dżeppetto – po włosku to zdrobniałe imię Józef. Jest on ojcem Pinokia, który chodził w żółtej peruce, stąd przezwisko „Mamałyga”. Poczciwy starzec nie znosił tej ksywki, a kiedy ją słyszał, wpadał w furię. Mimo tego był on dobrym i wbrew pozorom dość spokojnym mężczyzną.
