Tytuł ten odnosi się do zamożnej wdowy – Eweliny Krzyckiej.
Tytułowa postać to dobrze sytuowana wdowa żyjąca w XIX wieku. Ewelina Krzycka w okolicach Ongrodu (Grodna) ma dobra ziemskie. Przebywa tam z niechęcią, wyłącznie z powodu interesów. Przez ostatnie spędzone tam dwa lata marzył się jej wyjazd za granicę. Nudząc się na tej prowincji, postanowiła wstąpić do Towarzystwa Dam Dobroczynnych. Jej zadaniem było wyszukanie biednych w wyznaczonej dzielnicy.
Tytułowa postać to długo wyczekiwany jedynak, syn chłopki Chwedory i parobka Klemensa. Akcja dzieła rozpoczyna się piątkowym rankiem, gdy gospodyni domu przygotowuje danie i zamiata śmieci w róg pokoju. Jej mąż od wczesnego ranka orze na pańskim polu. Swojej ziemi nie ma, gdyż przegrał proces ze swoim stryjecznym bratem. Matka Tadeusza najęła się do prac ogrodowych.
-
Wprowadzenie:
Piękna pani Ewelina Krzycka, zamożna ziemianka i wdowa zamieszkująca już dwa lata dom w prowincjonalnym miasteczku, znudzona tutejszą monotonią życia i kłopotami majątkowymi, zaczyna działać w Towarzystwie Dam Dobroczynnych. W wyniku tej aktywności przyjmuje na wychowanie 5-letnią Helkę. Jest to śliczna latorośl, a w dodatku sierota, gdyż ojciec zabił się, spadając z rusztowania, a mać zmarła na cholerę.
Wychodźca osiedlił się przed ponad czterdziestoma laty na terenie Ameryki, aczkolwiek nigdy nie ukrywał swojego pochodzenia, zachował też swoje, bardzo polsko brzmiące, nazwisko.
Młoda Antonina (po trzydziestce) była chuda, koścista, energiczna, fizycznie wycieńczona; ma zmarszczki i żółtawy odcień cery, cienkie wargi, piwne oczy, a także niegdyś czarne, teraz już nieco siwiejące, włosy. Panna nosi czarne suknie bez żadnych ozdób.
Zazwyczaj baśnie mają w sobie pewien morał. W przypadku „Pinokia” jest to spora liczba nauk, które odgrywają jedną z najistotniejszych ról. Kto przestrzega Pinokia i próbuje nakierować głównego bohatera na właściwą drogę? Gdy zło go kusiło, dobrze radzili mu: Wróżka, Dżeppetto, Gadający Świerszcz. Dlaczego właśnie oni? Kto bowiem, jak nie najbliżsi, kochałby go mocniej i chciałby dlań najlepiej? To ci, którzy go kochają, mają prawo udzielać rad.
Pinokio to wystrugana przez Dżeppetto drewniana kukła. Miała pomagać swojemu ojcu w utrzymaniu domu.
Głównym i tytułowym bohaterem książki jest drewniany pajacyk – Pinokio. Postaciami drugoplanowymi są jego rodzice, czyli Wróżka i Dżeppetto.