Menu Zamknij

„Przedwiośnie” Stefana Żeromskiego wobec tradycji powieści realistycznej

 

  Kompozycja „Przedwiośnia” jest otwarta, nie sposób więc przewidzieć dalszych losów Baryki. Autor powieści wyraża swoje poglądy za sprawą narratora. Słownictwo daje dowody na emocjonalne podejście Żeromskiego do opisywanych wydarzeń.

 

 

  Powieść realistyczna to dosadny przekaz wszelkich rzeczy. Narrator wszystkowiedzący występuje w trzeciej osobie, choć zależny jest od części powieści, od przedstawianej sytuacji, wydarzenia. Styl utworu to długie opisy, autor zastosował środki „antynudzące”, albowiem wciąż się coś dzieje, nie ma miejsca na znużenie. Różnie są przedstawiane zdarzenia. Bywają i te wesołe, i te pełne powagi. Zabawne historie znajdują się w części „Nawłoć”. Autor stosuje komizm sytuacyjny. Części pozostałe zawierają już mniej humoru. Poruszane zostają poważniejsze tematy. Zupełnie inaczej autor przedstawia bohaterów w częściach tejże powieści. Sielanka też zostaje w pewnych momentach postawiona pod znakiem zapytania.

 

  „Nawłoć” można porównać do „Pana Tadeusza”. Pierwsza część, czyli „Szklane domy” to przeszłość Cezarego. Narrator jest tu wszystkowiedzący i doskonale opisuje historię życia poszczególnych osób. Chłodek ukazuje dysproporcje, różne podejścia do danych jednostek. Inaczej przedstawiona jest chociażby Laura, a inaczej Karolina. Poza tym „Nawłoć” to niewątpliwie krótki etap życia Baryki, acz obszernie opisany, gdyż jest to czas jego zawieszenia w próżni.

 

  „Wiatr od wschodu” to początek nowego życia Cezarego, zmiany w sposobie myślenia, a narrator – za pomocą dyskusji – ukazuje nam poglądy bohaterów, którzy przedstawieni są w miarę obiektywnie, przynajmniej w takim stopniu, w jakim był w stanie pozostać neutralnym sam pisarz. W końcu Lulek określał swoje wspaniale stosunki do komunistów, za to Gajowiec opisywany był z sympatią.

 

 

  Powieść napisana jest na zasadzie kontrastów: szklane domy – Polska. Styl to komizm słowny, sytuacyjny. W „Przedwiośniu” mają miejsce również zdarzenia przepełnione emocjami: losy Cezarego, stosunek do wydarzeń historycznych. Synteza rzeczywistości, rzeczowe spojrzenie na ziemiaństwo i rządy, ostrzeżenie przed rewolucją i komunizmem, pytania o przyszłość narodu – to wszystko jednoznacznie wskazuje, że mamy do czynienia z dziełem Żeromskiego, które jest powieścią realistyczną.

Translate »