Rola motywu wiatraka w utworze B. Prusa jest znaczna. To dzięki niemu chłopiec odnajduje w sobie talent.
Każdy z nas chciałby być taki, jak Antek, choć zapewne wolałby nie przeżywać tego, co on. Wszyscy chcemy mieć jakieś zainteresowania, umiejętności i robić coś od serca. Mimo tego nawet dzisiaj zdarzają się ukryte talenty. Od kiedy produkcja poza Europą zabiera nam pracę, coraz mniej jest tu stanowisk dla ludzi. Ubolewają nad tym przede wszystkim ci, co umiłowali sobie dany zawód, nim zaczęli na nim zarabiać. Takich „niepotrzebnych”, bo odebranych profesji jest coraz więcej. Osoby, które lubują się w pewnych pracach, często – podobnie jak Antek – nie odnajdują się w innych, więc są na bezrobociu.
Antek był urodziwym chłopcem, który wyrósł na dobrze zbudowanego, zręcznego i o wyprostowanej sylwetce. Rysy jego twarzy były regularne, a cera świeża. Sprawiał wrażenie osoby mądrej. Jego kręcone włosy były koloru blond, natomiast brwi – czarnego. Do tego uroku dodawały mu ciemnoszafirowe oczy marzyciela. Kobiety zwracały nań uwagę, natomiast mężczyźni oceniali go po wyglądzie, sądzili bowiem, że nigdy nie nadwerężył się pracą.
Adam Mickiewicz swój patriotyzm wyrażał za pomocą papieru i pióra. Nic dziwnego, że jego twórczość nie była obca Polakom żyjącym w drugiej połowie XIX wieku. To właśnie o jego dziełach wspominali inni pisarze. Jednymi z wielu byli: Henryk Sienkiewicz, Stefan Żeromski.
Nie da się ukryć, że ta tragiczna mickiewiczowska kreacja znacznie wpłynęła na myślenie ludzkie w XIX wieku. Nie liczyła się ona ani z prawami ludzkimi, ani z boskimi. Niektórych czarowała, a niektórym dowodziła o człowieczym popłochu.
Adam Mickiewicz to bezspornie poeta romantyzmu. Nic przeto niespotykanego, iż właściwie z duchem tej epoki zasięgał inspiracje do własnych utworów z opowiastek, wierzeń ludowych i legend. Z biografii literata wynika, że swoje młode lata spędził na Litwie, gdzie zainteresował go folklor ludu zarówno tego litewskiego, jak i na Białorusi. Bez wątpienia urzekał się światem niewidocznym dla oczu, fantastyką. Nie przechodził z obojętnością wobec mądrości i myśli zacnych zawartych w tychże podaniach, opowieściach.
Postępowanie Konrada właściwe jest postawie greckiego tytana – Prometeusza. Dlaczego?
Czy zaiste „Pan Tadeusz” polskiego skryby spełnia wszelkie wymagania gatunku, jakim jest epos? Przecież często słyszymy, iż „Pan Tadeusz” to epopeja narodowa bądź szlachecka. Czy jednak są to słuszne sądy?
Odnośnie do tematyki i czasów, to fabuła tegoż poematu zbliżona jest do „Konrada Wallenroda”. Nie da się także ukryć, iż widoczny jest tu motyw ze znanego utworu Homera „Iliady”.
-
Ekspozycji, czyli ukazanie okoliczności wyjściowych, którymi jest zamek nowogródzki otoczony ze wszystkich stron fosą.
-
Zawiązaniem akcji jest przyjazd do zamku krzyżackich posłów. Delegaci pojawili się za sprawą tajnego porozumienia, uprzedniego umówienia się z księciem Litaworem, innymi słowy panem Nowogródka.