Cóż może oznaczać „w pustyni”, a co w „puszczy”? Czy coś istnieje w jednym i drugim miejscu jednocześnie? Czy główne postacie żyją w tych miejscach, to znaczy Staś w jednym miejscu, a Nel w drugim? A może tytuł sienkiewiczowskiej książki wskazuje nam miejsce akcji utworu?
Henryk Sienkiewicz na początek ostatniej dekady XIX wieku przebył drogę do afrykańskiego lądu, na którym spotkał tamtejszych, ówczesnych mieszkańców oraz ich obyczaje, dowiedział się wiele o przyrodzie Czarnego Lądu i jej zjawiskach: burzę piaskową i podzwrotnikową, chimerę, wydające dźwięki piaski, „białą godzinę”, khory. To wszystko zainspirowało go do napisania utworu, którego akcja miała się dziać właśnie na afrykańskich obszarach.
Akcja dzieje się na Czarnym Lądzie, czyli w Afryce. To tam mieszka Nel Rawlison i Staś Tarkowski. Ich ojcowie – inżynierowie pracują przy budowie Kanału Sueskiego. Pod koniec XIX wieku wybucha w Sudanie powstanie skierowane przeciw Egiptowi oraz przeciwko obcym rządom. Na przedzie powstania staje Mahdi i to w tym czasie młodzi przeżywają swoje wyjątkowe awantury na Czarnym Kontynencie.
Wydarzenia przedstawione przez Henryka Sienkiewicza w powieści o Stasi i Nel rozgrywają się u schyłku XIX wieku, w latach 1884-1885. Bohaterowie ci przeżywają swoje przygody na północno-wschodnich terenach Czarnego Kontynentu.
Polski pisarz od pewnego czasu rozmyślał o napisaniu książki na temat Czarnego Kontynentu, zwłaszcza podczas swojej podróży do Afryki, którą rozpoczął jesienią 1890 roku, a zakończył rok później.
Czy utwór o tytule „W pustyni i w puszczy”, zważywszy na jego obszerność, to powieść? Jeśli tak, to jaka?
W sienkiewiczowskim utworze czytelnik napotyka na sporą liczbę opisów krajobrazów, z którymi zetknęli się młodzi bohaterowie „W pustyni i w puszczy”. Pełnią one istotną rolę w przekazaniu nam niezwykłości zwierząt i roślin Czarnego Kontynentu, zwłaszcza miejsc, w których to Staś i Nel walczyli o przetrwanie.
„W pustyni i w puszczy” to powieść czytelna, co oznacza, iż utwór ten jest zrozumiały dla najmłodszych czytelników. Pisarz posłużył się pięknym i literackim językiem, który uznawał za nader ważny w powieściach dla dzieci i młodzieży, a jednocześnie prostym.
Wychodźca osiedlił się przed ponad czterdziestoma laty na terenie Ameryki, aczkolwiek nigdy nie ukrywał swojego pochodzenia, zachował też swoje, bardzo polsko brzmiące, nazwisko.
Z powodu rozbiorów Polski Poznań i okolice znalazły się pod panowaniem pruskim. Od samego początku wprowadzona została germanizacja polskiej społeczności, aby z Polaków zrobić Niemców. Tych, którzy nie poddawali się temu zabiegowi, czekała ucieczka z ziem zaboru pruskiego.
